Noord-Nederland organiseert het anders

Nieuwsbericht | 02-11-2020 | 15:51

In mei zouden ze een congres houden over anders organiseren in het po. Dat stond al in de plannen van de vier RAP-regio's uit Friesland, Groningen en Drenthe. Tom Dolleman, projectleider RAP-Fryslân: 'We hadden twee doelen met dat onderwerp. Het eerste was optimaliseren van het onderwijsproces voor kinderen. Dat kan bijdragen aan vermindering van het lerarentekort, want dan kun je soms toe met minder leraren en werk je met ander personeel. Het andere doel was meer zeggenschap en dus meer werkplezier voor het personeel.' Maar toen kwam corona. In plaats van met zijn allen één dag in een congrescentrum zitten, werd het vier dagen - van 5 tot en met 8 oktober - thuis online meedoen. Elke dag een ander thema met een keynotespreker die het onderwerp introduceert en daarnaast schoolvoorbeelden van scholen die met dat thema aan de slag zijn gegaan en het onderwijs in hun school daadwerkelijk anders (gaan) organiseren. De afsluiting van elke dag was een webevent waarin het thema van de dag werd toegelicht en vragen konden worden gesteld.

Aan het denken gezet

Over het aantal aanmeldingen is Dolleman tevreden: '129 leraren, schoolleiders en anderen hadden zich aangemeld. Sommigen deden meer dagen mee; in totaal waren er ruim 200 deelnemers aan die vier dagen. Dat rapportcijfer van bijna een 8 zegt in welke mate deelnemers de presentaties interessant vonden en aan het denken waren gezet. Ook over het webevent waren ze positief.' Dat meer dan 100 mensen nu kijken hoe ze met één of meer van de vier thema's aan de slag kunnen op hun eigen school, vindt Dolleman een mooie opbrengst van de week.

Innovatiewerkplaats

Een onverwacht succes was dat sommige mensen zich meteen aanmeldden om een actieve rol te spelen in de innovatiewerkplaats (IWP) Goed Werkgeverschap/Anders Organiseren, een ander onderdeel van de RAP-plannen en een van de thema's van de week. 'Hoe de IWP eruitziet, is niet scherp gedefinieerd – dat is eigen aan innovaties. Verschillende groepen kunnen er op verschillende manieren aan werken. Er kunnen interviews worden gehouden met scholen over hun aanpak zodat anderen ervan kunnen leren; er kunnen intervisiegroepen worden gevormd van scholen die een bepaalde vorm van anders organiseren (willen) uitvoeren en verdiepende enquêtes zijn ook mogelijk. We gaan nog actief deelnemers werven voor de IWP, maar het is leuk dat er nu al spontane aanmeldingen zijn.'

IKC's, teamvorming en kleine scholen

Het integrale kindcentrum (IKC) was een ander thema. 'In IKC's zijn al andere vormen van organisatie. Dat zorgt voor beter onderwijs aan kinderen, maar ook zie je meer betrokkenheid van personeel en vermenging van opvang en school. Medewerkers van de opvang worden in het onderwijs ingezet en andersom. Vanuit de opvang zijn er doorgroeimogelijkheden en daardoor wordt de aantrekkingskracht van de sector groter. Dan heb je een nieuwe bron van mensen voor de klas.' Het thema van de derde dag, teamvorming, ging over de vraag: hoe kan een team meer invloed krijgen, zowel op de inhoud van het onderwijs als op de logistiek? De vierde dag ging over kleine scholen, specifiek voor de drie noordelijke provincies. Daar zijn scholen met 30, 40 leerlingen. Dat betekent hoge werkdruk: kleine scholen hebben dezelfde taken en activiteiten als grote scholen, maar hebben minder mensen om ze uit te voeren.

Voorbereiding

Deelnemers kregen de presentaties van de keynotesprekers en de praktijkverhalen van de scholen op film te zien. Een groot deel van de organisatie van de week zat in de voorbereiding van de opnamen. Dolleman weet nu al wat hij een volgende keer anders zou doen. 'We hebben te weinig aan de voorkant geregeld. Met de filmer van de schoolvoorbeelden heb ik besproken wat we daarin wilden zien en we hebben doorgenomen welke vragen hij zou stellen, en de filmer heeft dat op zijn manier ingevuld. Dat leverde leuke en informatieve filmpjes op. Achteraf gezien was het nog sterker geweest als we bij de keynotesprekers beter hadden nagevraagd waar hun verhaal over zou gaan en de schoolvoorbeelden daarmee nog beter hadden kunnen laten aansluiten.'

Het dagelijkse webevent vroeg niet zozeer inhoudelijke, als wel technische voorbereiding. De ervaringen waren wisselend: in de ene groep moest de voorzitter moeite doen om iedereen aan het woord te laten komen, in de andere groep was het trekken. Dolleman: 'Dat is ook een leerpunt: nadenken over creatieve mogelijkheden om deelnemers te betrekken bij de inhoud en gesprekken op gang te brengen. Hoe kun je kennisdeling online goed organiseren?'

Samenwerking vier RAP-regio's

Het organisatiecomité van de Week van het Anders Organiseren bestond uit de vier RAP-projectleiders. Hun samenwerking begon in 2017; ze wilden een stevige, brede regio vormen als tegenwicht voor de Randstad. Ze werkten aan een zij-instroomproject en organiseerden er een congres over. 'Bij de organisatie van dat congres was elk bestuur uit de RAP-regio's vertegenwoordigd, en ook het Arbeidsmarktplatform PO en het Vervangings- en Participatiefonds. Als we nog eens zo'n online week organiseren, moeten we het breder inzetten en meer mensen uit de besturen betrekken.'

Dolleman ziet twee succesfactoren van de goede samenwerking: 'Het klikt gewoon tussen ons vieren. Verder zorgen de twee hogescholen die bij de RAP betrokken zijn, voor verbinding van mensen uit verschillende projecten die met hetzelfde bezig zijn.' Gezamenlijk hebben ze het regionale onderwijsloket Schoolplein Noord opgezet, dat ze ook gebruikten als platform voor de communicatie over de Week van het Anders Organiseren. 'Besturen zeggen weleens: "Moet dat nou, die brede samenwerking? Het is al moeilijk genoeg om dingen zelf van de grond te krijgen." Maar zo'n Schoolplein Noord hadden we als provincie nooit alleen kunnen doen.'

Terugkijken

Niet mee kunnen doen aan de Week van het Anders Organiseren of filmpjes nog eens terugkijken? Dat kan. Alle opnamen van de keynotesprekers, schoolvoorbeelden en webevents zijn nog tot 1 december 2020 te bekijken.